Pomysł akcji „500 kapliczek na 500-lecie” zrodził się na Pomorzu w odniesieniu do obchodzonego w 2017 roku jubileuszu 500-lecia Reformacji. Do wspólnych obchodów protestanci zaprosili także katolików. Ruch reformacji, którego umownym początkiem było ogłoszenie przez Marcina Lutra we wrześniu 1517 r. swojej pracy „Disputatio contra scholasticam theologiam” wiąże się z historią podziału Kościoła. Mimo wielu konstruktywnych, dobrych owoców Reformacji należy pamiętać też o trudnych, a nawet bolesnych stronach tej schizmy. Czasem tezy reformacji były wprowadzane pod presją. Dzieła sztuki, sanktuaria, zabytki ulegały zniszczeniu lub powolnej degradacji. Niejednokrotnie wiązało się to z procesami germanizacji i podziałami narodowościowymi.
Czytaj więcejKolumny z dekoracją figuralną w bazylice Św. Trójcy i Najświętszej Maryi Panny w Strzelnie zostały odkryte w 1946 roku przez historyka sztuki prof. Zdzisława Kępińskiego (Kępiński 1946). Wcześniej przez ponad 200 lat tj. od czasu przeróbek wykonanych w kościele w XVIII w. były one obmurowane cegłą do kształtu prostokątnych filarów.
Wysokość kolumn wynosi 4 m a ich obwód ma 62 cm. Datowane są na II. połowę XII w. I pocz. XIII w. Wykonano je z piaskowca pochodzącego prawdopodobnie z kamieniołomów w okolicach Konina. Kolumny stanowią unikatowy zabytek sztuki romańskiej. W całej Europie zachowały się bowiem jeszcze dwa obiekty o podobnej charakterystyce: w katedrze św. Jakuba w Santiago de Comostella oraz w katedrze św. Marka w Wenecji. Kilka kapiteli, które formalnie wydają się być pokrewne dekoracji figuralnej na kolumnach w Strzelnie znajduje się także w klasztorze w Huysburgu (S. Debora Wiąckiewicz 2016).
Czytaj więcej
Pierwsze udokumentowane wzmianki o Ostrowąsie pochodzą z XII w. gdy miejscowość ta była własnością norbertanek z Płocka. Zapewne już wówczas wybudowano tu pierwszy drewniany kościół. Istnienie parafii udokumentowane jest na początku XIV w.
Historia ruchu pątniczego w Ostrowąsie sięga daleko w przeszłość. Niewątpliwie do jego rozwoju przyczyniło się wybudowanie murowanego kościoła parafialnego w 1631 roku (obecny kościół parafialny wybudowano w latach 1914-1921) oraz otrzymywane w następnym wieku (1772 i 1778) watykańskie przywileje na odpusty odprawiane przy głównym ołtarzu w czasie święta Nawiedzenia i Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.
Czytaj więcej
Przedmiotem kultu w byszewskim kościele jest XV-wieczny obraz namalowany na desce, uważany za jeden najstarszych słynących łaskami wizerunków Matki Jezusa w Polsce. Umieszczono go w głównym ołtarzu byszewskiego sanktuarium. Obraz przedstawia Matkę Boską w ciemnoczerwonej sukni i zielonym płaszczu. Maryja w lewej dłoni trzyma berło, a prawą podtrzymuje małego Jezusa, który prawą dłoń unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma białą różę. Nad głowami Maryi i Dzieciątka znajdują się złote korony. Na odwrocie obrazu odkryto napis po łacinie: „Witaj Rodzicielko białego jak śnieg Kwiatu, witaj Panienko, słodka ozdobo, chwało pierwsza moja.”
Czytaj więcejArchitektura antyczna jawi się nam zwykle szarością kamienia lub brudną bielą marmuru, czasem rdzawą czerwienią rzymskiej cegły. W miejscach, gdzie rozwijały się niegdyś starożytne miasta znajdujemy tylko porozrzucane fragmenty greckich świątyń lub rzymskich forów, kamienie, które wystają z ziemi niby kości dawnych kultur. A przecież wszystko to tętniło niegdyś życiem kolorów. Starożytni Grecy pokrywali farbami fryzy, kolumny, tympanony. Freski pojawiały się we wnętrzach świątyń, domów, urzędów. Polichromowano rzeźby, reliefy, przedmioty codziennego użytku (np. ceramikę), a poziom artystyczny tych dzieł nierzadko był najwyższej próby (czego dowodzą zachowane relikty). Podobne praktyki stosowali Rzymianie, śmiało wprowadzając różne techniki malarskie do architektury. Dość wymienić tylko te dwa powyższe przykłady: Grecję i Rzym, aby wskazać na rangę koloru w architekturze starożytności, ale warto pamiętać, że cywilizacje wcześniejsze np. Egiptu i Mezopotamii również unikały monochromatycznej rutyny. A jakie pod tym względem było średniowiecze? Ciemne? Na marginesie należy dodać, że ten z gruntu fałszywy stereotyp jest nie tylko nadmiernym uproszczeniem, ale i bardzo wypacza prawdziwe oblicze tej ciekawej epoki.
Czytaj więcej(c) Pracownia Interpretacji Dziedzictwa. 2023