Świątynia została wzniesiona w latach 1898-1901 staraniem ks. Antoniego Laubnitza. proboszcza parafii św. Mikołaja w Inowrocławiu, a później biskupa sufragana gnieźnieńskiego. Wybudowano ją jako wotum wiary katolickiej. Jest artykulacją postaw patriotycznych w opozycji do germanizacji Kujaw przez zaborców pruskich. Ideę tą zawarto m.in. w dekoracji tympanonu w portalu głównym (Królowa Polski odbiera hołd od Polaków (inowrocławian), którego wykonawcą był rzeźbiarz Władysław Marcinkowski. Artysta wykonał także pozostałe dwa portale - północny i południowy oraz ołtarz główny i jeden z ołtarzy bocznych. Starania dot. budowy kościoła rozpoczęły się już w 1888 r. W 1899 abp Florian Stablewski na budowę świątyni przeznaczył 150 000 marek z prebend inowrocławskich. Kamień węgielny poświęcono w 1899 r. W 1900 poświęcono 4 dzwony. W 1901 ufundowano organy. W tymże roku miała także miejsce uroczystość poświęcenia kościoła  przez ks. Prałata Antoniego Ponińskiego z Kościelca Kujawskiego, a rok później kościół został poświęcony przez abpa Floriana Stablewskiego. W 1908 r. wskutek szkód górniczych wywołanych przez nieczynną miejscową kopalnię soli zapadła się północna ściana prezbiterium kościoła (zapadliska górnicze tworzyły się wokół kościoła także w latach 1918-20 oraz w roku 1978, w ogrodzie plebańskim). W jej miejsce wzniesiono tymczasową ścianę z muru pruskiego. W 1911 r. ks. Antoni Laubnitz wybudował w pobliżu kościół zastępczy pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Odbudowę głównego kościoła przeprowadzono w latach1927-1929 (odbudowa ściany północnej kościoła została przeprowadzona pod nadzorem architektów: dr. Nikodema Pajzderskiego i inż. Stefana Cybichowskiego.). Wspomniany kościół zastępczy przekształcono w Dom Katolicki, który w latach okupacji został rozebrany przez Niemców. Ciekawostką jest fakt, że w 1929 r. w nowo otwartej świątyni chrzest przyjął Józef Glemp - późniejszy prymas Polski.

Wybrane wydarzenia z historii kościoła (Historia parafii …data dostępu: 20.07.2023):
• 1918-1919 - wieża kościoła w czasie powstania wielkopolskiego była stanowiskiem KM, z którego strzelał powstaniec Ignacy Drygała pod kier. podchor. Wysockiego z Włocławka,
• 1939 r. - wieża kościoła była stanowiskiem ogniowym karabinu maszynowego Straży Obywatelskiej,
• 1930-1940 r. - w pierwszych latach okupacji świątynia była dostępna tylko dla niemieckich katolików; w 1940 r. przydzielono kościół na powrót Polakom,
• 1942-1943 r. - kradzież przez niemieckiego okupanta czterech dzwonów z wież kościoła oraz blachy miedzianej, która została zastąpiona cynkową; w 1948 r. poświęcono nowy dzwon „Grzegorz”, odlany w odlewni braci Felczyńskich w Przemyślu; w 1951 r. konsekrowano dwa nowe dzwony; w roku 1954 odlano dzwony: „Maria” i „św. Stanisław” (ku czci ks. Stanisława Kubskiego),.
• 1980-1981 - założenie w oknach kościoła ostatnich brakujących witraży,
• 2006 r. - ekspertyzy budowlane kościoła wskazały na zagrożenie katastrofą budowlaną w związku z tym wyłączono z użytkowania część kościoła na skrzyżowaniu nawy głównej z transeptem; naprawy i zabezpieczenia uszkodzeń wykonano w 2007 r.; w 2008 r. zabezpieczono i wyremontowano także wieżę główną,
• 2010 r. - kradzież, zniszczenie i porzucenie zabytkowej figury św. Jana Ewangelisty z Grupy Ukrzyżowania, znajdującej się pod chórem muzycznym; figurę odnowiono i ponownie zainstalowano w kościele w 2011 r.

Do cenniejszych elementów wyposażenia wnętrza świątyni należą:
• ołtarz boczny Niepokalanego Serca Pana Jezusa - tryptyk neoromański 1901, wyk. A. Fedarle,
• ołtarz boczny Matki Boskiej Częstochowskiej z kopią ikony Matki Bożej z Częstochowy, wyk. Jan Rutkowski,
• ołtarz boczny Matki Bożej Ostrobramskiej (poświęcony 1948),
• ołtarz boczny św. Antoniego z Padwy,
• ołtarz boczny św. Judy Tadeusza,
• mozaika geometryczno-roślinna - integralna cześć mozaik z prezbiterium, wyk. artyści florenccy (pocz. XX w.),
• polichromie ornamentalno-figuralne nawiązujące do neoromańskiego stylu kościoła, wyk. bracia Kazimierz, Leon i Władysław Drapiewscy z Pelplina (lata 40. XX w., odnowione w latach 80. XX w.)
• organy, 38 rejestrów, wyk. firma Wilhema Sauera z Frankfurtu nad Odrą (remontowane w latach 1930, 1935, 1954, 1966, 2011),
• neoromańska chrzcielnica, pocz. XX w.,
• neogotyckie witraże w prezbiterium, wyk. pracownia Antona von der Forsta z Münster (1900),
• witraże o tematyce roślinnej w fasadzie zachodniej, wyk. firma Polichromia Henryka Nositz-Jackowskiego z Poznania,
• witraże z wizerunkami świętych:
   - w prezbiterium - św. Joachima i św. Anny,
   - w nawie północnej - bł. Kingi, św. Barbary, św. Wojciecha, św. Jadwigi Królowej,
   - w nawie południowej - św. Teresy z Avili, św. Kazimierza, św. Antoniego z Padwy, św. Leona I Wielkiego,
• grupa Ukrzyżowania na południowej ścianie kruchty, (pocz. XX w.),
• droga krzyżowa, wyk. bracia Kazimierz, Leon i Władysław Drapiewscy z Pelplina (1950-1953).

Źródła
Historia parafii [on line] https://zwiastowanie.pl/historia-parafii/ (data dostępu: 20.07.2023)
Tablica informacyjna dot. historii kościoła kruchcie świątyni (20.07.2023)

Fotografia
Rafał G. Nowicki - Kościół neoromański Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu