W 1925 r. miało miejsce organizacyjne zebranie Bractwa Prawosławnego, a jednym z pierwszych tego efektów było urządzenie i poświęcenie cerkwi domowej pod wezwaniem św. Mikołaja przy ul. Petersona 4, która naonczas stała się centrum parafialnym. W latach 30. XX w. liczbę wiernych szacuje się na około 450 osób. Pierwszym proboszczem nowej parafii był ks. prot. Mikołaj Kusznieruk (1927), kolejnym ojciec Dymitr (1928), a następnie ks. prot. Wiktor Karwowski (pocz. Lat 30.) oraz ks. prot. Tomasz Smoktunowicz (1933-1957). Niestety, w okresie międzywojennym nie udało się zorganizować własnej cerkwi. Nabożeństwa odprawiano w pomieszczeniach adaptowanych. Wynajmowano m.in. nieistniejący już dziś budynek przy ul. Marszałka Focha, a po wojnie dawny zbór luterański przy ul. Poznańskiej oraz pomieszczenia należące do parafii kościoła polsko-katolickiego przy ul. Śniadeckich.
W 1981 roku parafia otrzymała od władz municypalnych zabytkowy szachulcowy budynek przy ul. Nowy Rynek 5, który przed II wojną światową funkcjonował jako sieczkarnia i śrutownia, a po 1945 roku został zamieniony na magazyn.. Już w 1982 roku miały miejsce uroczystości konsekracyjne, a w 1985 roku udało się parafii wykupić obiekt od spadkobierców. W okresie 2001-2005 obiekt został gruntownie wyremontowany z funduszu Urzędu Miasta Bydgoszczy i Funduszu Kościelnego.
Literatura
Cerkiew prawosławna św. Mikołaja [on line] https://visitbydgoszcz.pl (data dostępu: 20.05.2023).
Parafia Prawosławna pw. św. Mikołaja Cudotwórcy
[on line] https://diecezjalp.cerkiew.pl (data dostępu: 20.05.2023).
Parafia prawosławna św. Mikołaja [on line] https://sites.google.com/site/bydgoszczcerkiewpl/historia (data dostępu: 20.05.2023).
Fotografia
Rafał G. Nowicki - cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy w Bydgoszczy
(c) Pracownia Interpretacji Dziedzictwa. 2023