Dzieje wsi Żołędowo sięgają XIV w., natomiast pierwsze wzmianki o tutejszej parafii św. Krzyża pochodzą z końca wieku XVI. Kościół powstał w 1715 r. z fundacji właściciela wsi (od 1678 r.) hrabiego Maksymiliana Moszczeńskiego herbu Nałęcz. Drewniany obiekt zbudowano na podmurówce ceglanej w konstrukcji zrębowej na planie krzyża. Zamiast gwoździ wykorzystano dębowe kołki. Zachodni szczyt o konstrukcji szkieletowej jest wypełniony cegłą. Jednokalenicowy dach pokryto dachówką z ośmioboczną wieżyczką na sygnaturkę. Od frontu wzniesiono solidną wieżę na planie kwadratu zwieńczoną ośmioboczną latarnią ze stożkowym blaszanym hełmem.
Dużo starszym od kościoła zabytkiem są dwa zawieszone na wieży dzwony z 1554 i 1590 r. odlane przez ludwisarza Gerharda Beninka z Gdańska. W późniejszych latach do nawy kościoła dobudowano dwie kaplice - murowaną i drewnianą.
Wnętrze kryte jest płaskim, wspólnym dla nawy i prezbiterium stropem. Na chórze muzycznym znajdują się organy z końca XIX w. zbudowane przez Wilhelma Sauera. Ściany zdobione są figuralną polichromią z XVIII w. przedstawiającą m.in. sceny Modlitwy w Ogrójcu, Biczowanie Pana Jezusa, Ukoronowanie Koroną Cierniową i Drogę Krzyżową. Malowidła odkryto podczas remontu świątyni zainicjowanego staraniem księdza proboszcza Jarosława Kubiaka w latach 2011-2015. Głównym motywem dekoracji wnętrza jest barokowy ołtarz główny z przedstawieniem zdjęcia Jezusa Chrystusa z krzyża oraz ołtarze boczne (barokowy i neobarokowy).
Autorzy strony żołędowskiej parafii (http://parafiazoledowo.pl) wspominają dawnych właścicieli Żołędowa z ogromną sympatią i piszą że: „Żołędowo było lokowane w XIII wieku jako własność rycerska. Początkowo wieś należała do rodu Pomianów. W 1583 roku właścicielem majątku (…) został Wojciech Żołędowski. Jego córka Elżbieta poślubiła Andrzeja Moszczeńskiego. Małżonkowie spisali w 1597 roku wzajemne dożywocie; odtąd Żołędowo stało się dziedzictwem Moszczeńskich herbu Nałęcz. Była to znamienita i szeroko rozgałęziona rodzina kujawska. Wśród członków rodu było wielu wybitnych senatorów. Mieszkańcy dóbr żołędowskich zapamiętali Moszczeńskich z dobrej opieki nad poddanymi i doskonałego rządu. W XIX wieku założyli folwark w Żołędowie, który specjalizował się w hodowli krów jałówek oraz owiec, a także sprzedaży masła do Berlina. Ponadto posiadał własną czesalnie wełny owczej, gorzelnie parową, młyn parowy i cegielnie (niektóre zachowane budynki obecnie należą do Nadleśnictwa Żołędowo). Moszczeńscy posiadali w Żołędowie swój dwór, który znajdował się nieopodal ufundowanego przez nich Kościoła. Niestety nie przetrwał do dzisiaj. Ostatnią dziedziczką Żołędowa z rodu Moszczeńskich była Jadwiga. W 1865 roku wyszła za mąż za Ignacego Mycielskiego. Jako wiano wniosła mu Żołędowo. Po przedwczesnej śmierci Jadwigi, jej mąż sprzedał wieś. Rozpoczął się nowy rozdział w historii Żołędowa. Jednakże nigdy nie zapomniano o wspaniałych dziedzicach Moszczeńskich.”

Opracowanie na podstawie inwentaryzacji terenowych oraz źródeł:
Kościoły drewniane w Polsce [on line] http://www.kosciolydrewniane.pl (data dostępu: 4.03.2023).
Nadleśnictwo Żołędowo [on line] https://zoledowo.torun.lasy.gov.pl (data dostępu: 4.03.2023).
Żołędowo (…) https://pomorska.pl/zoledowo-tam-gdzie-spadaja-zoledzie/ar/7080607 (data dostępu: 4.03.2023).
Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego [on line] http://parafiazoledowo.pl (data dostępu: 4.03.2023).

Fotografia
Rafał G. Nowicki - Kościół Podwyższenia Św. Krzyża w Żołędowie