Szlaki dziedzictwa sakralnego Bydgoszczy i regionu kujawsko-pomorskiego
Pracownia Interpretacji Dziedzictwa

Pieszo-rowerowy Szlak Dziedzictwa Kulturowego Św. Wojciecha (szlak wirtualny, znakowany przez PTTK)


Kulturową atrakcyjność szlaku znacznie podnoszą jego walory krajobrazowe. Trasa biegnie bowiem poprzez równiny urozmaicone malowniczymi morenowymi wzgórzami. Szlak jest łatwy dla pieszych i rowerzystów, choć częściowo przebiega piaszczystymi drogami. Przejazd lub przejście piesze trasą oraz zwiedzanie zabytków są zaliczane do zdobycia Odznaki Krajoznawcza PTTK „Śladami Świętego Wojciecha” ustanowionej przez Oddział PTTK Ziemi Gnieźnieńskiej w Gnieźnie z okazji milenium Św. Wojciecha, jego męczeńskiej śmierci, kanonizacji, sprowadzenia relikwii i ustanowienia metropolii w Gnieźnie (http://www.mswpttk.org.pl). Trasę szlaku szczegółowo opisuje W. Bykowskiego (2006) w swoim przewodniku po okolicach Bydgoszczy i Torunia: „(…) Od budynku dworca komunikacji autobusowej w Mogilnie chwilę jedziemy na północ; kilkadziesiąt metrów przed stacją kolejową skręcamy w prawo, a po przekroczeniu ul. Kościuszki wjeżdżamy w parkową alejkę. Dokoła widzimy zadbany miejski park, którym stoi pomnik księdza Piotra Wawrzyniaka, dojeżdżamy do mogileńskiego jeziora. Teraz poruszamy się brzegiem w stronę późnogotyckiego kościoła św. Jakuba, a następnie romańskiego, w znacznym stopniu zgotycyzowanego i zbarokizowanego, zespołu poklasztornego, który naprawdę warto zwiedzić. Z Mogilna wyjeżdżamy asfaltową szosą do Strzelna. Po odcinku szybkiej jazdy odbijamy w lewo na polną drogę. We wsi Olsza ponownie powracamy na okresowo ruchliwą szosę. Po przekroczeniu mostku nad rzeką Panną odbijamy na inną asfaltową drogę do Kwieciszewa (patrz wyżej) przez Goryszewo. Przy zabytkowym kwieciszewskim kościele wjeżdżamy na szosę – tu ruch samochodowy bywa naprawdę duży. Po przejechaniu nad rzeczką, jak i wykonaniu szybkich zakrętów, odbijamy na polną drogę – w lewo; jedziemy po piasku polami w stronę lasu, gdzie z ulgą po długim czasie zobaczymy wymalowany na słupie znak. W lesie szlak kluczy leśnymi duktami w otoczeniu sosen, modrzewi i rozmaitych liściastych drzew; przecinamy stary wąski asfalt – od tego momentu leśne drogi stają się atrakcyjniejsze, urzekają niepowtarzalnym charakterem. Nadal kluczymy, by wreszcie wyjechać na utwardzoną, białą drogę w Jeziorkach. Za mostkiem odbijamy w lewo i polami dojeżdżamy do punktu, w którym trafiamy na znaki niebieskiego szlaku do Przyjezierza i Wilczyna. Jesteśmy już w Strzelnie . Za przejazdem kolejowym szlaki rozchodzą się – nasz odbija w prawo. (…) Po rozstaniu z niebieskim szlakiem im. Szulczewskiego do Wilczyna, miejskimi ulicami, przez rynek dojeżdżamy do tak zwanego Wzgórza Klasztornego, gdzie znajdują się dwa kościoły i dawny klasztor. Ze Strzelna wyjeżdżamy szosą przez przedmieście zwane Strzelnem Klasztornym, w stronę wsi Starczewo, w której jedziemy dalej prosto gruntową drogą w otoczeniu wierzb i pól. Kluczymy, poruszając się po różnych utwardzonych traktach; przejeżdżamy przez Książ. W pobliżu Polanowic szlak zakręca w prawo na wyłożoną betonowymi płytami drogę. Rower podskakuje i cały się trzęsie. Na szczęście po chwili odbijamy w drugą stronę i przejeżdżamy przez park do centrum wsi, gdzie znajduje się XIX-wieczny kościół. Z Polanowic wydostajemy się asfaltową szosą. Po kilkuset metrach skręcamy na wyłożoną równymi betonowymi płytami alejkę polnych drzew. Trzy kilometry dalej wjeżdżamy na szosę – to już przedmieścia Kruszwicy. Spotykamy oznaczenia innych kruszwickich szlaków turystycznych. Przejeżdżamy przez rynek i docieramy do skraju jeziora Gopło, skąd podążamy do romańskiego kościoła kolegiackiego. Dalej szlak prowadzi prosto w stronę ruin gotyckiego zamku z zachowaną tak zwaną Mysią Wieżą, do której przypisano legendę o królu Popielu.” (Bykowski 2006).

Literatura
Bykowski W., 2006, „Okolice Torunia i Bydgoszczy – przewodnik rowerowy”, Bydgoszcz, 2006.
Wirtualne szlaki. Sprawdzone trasy [on line] https://wirtualneszlaki.pl/szlaki-piesze/mogilno-kruszwica-dziedzictwa-kulturowego-sw-wojciecha-szlak-czerwony-pieszy (data dostępu:05.06.2023).
Regulamin Krajoznawczej Odznaki PTTK Ziemi Gnieźnieńskiej [on line] http://www.msw-pttk.org.pl/odznaki/reg_odznak/reg_kossww.html (data dostępu: 05.06.2023).

Fotografia
Rafał G. Nowicki
- Kościół św. Prokopa w Strzelnie od strony prezbiterium (unikalne prezbiterium zamknięte płaską ścianą, a nie półokrągłą absydą);po lewej stronie fragment zabudowań dawnego klasztoru norbertanek, obecnie Muzeum Romański Ośrodek Kultury Ottona i Bolesława

 

(c) Pracownia Interpretacji Dziedzictwa. 2023