Tradycja mówi, że w Wyszogrodzie zatrzymał się podążający w 997 r. z misyjną podróżą do Prus .św. Wojciech wraz z bratem Gaudentym i mnichem Boguszem. Przebywając przez kilka dni w grodzie, św. Wojciech miał poświęcić miejscową, nowo wybudowaną kaplicę św. Marii Magdaleny, a także nauczał w niej. Źródła naukowe nie potwierdzają jednak faktu istnienia grodu w X w., niemniej przesłanki merytoryczne pozwalają sądzić, że w miejscu późniejszego Wyszogrodu św. Wojciech mógł przekroczyć Wisłę w drodze do Prus.
Eksploracje archeologiczne wskazują, że mieszkańcy grodu trudnili się rolnictwem, hodowlą, połowem ryb, łowiectwem oraz rzemiosłem. W źródłach historycznych gród najczęściej jest opisywany w odniesieniu obronnym i militarnym. Przygraniczny region był przecież miejscem stosunkowo częstych konfliktów pomiędzy książętami polskimi czy królem Polski, a Krzyżakami lub Pomorzanami, zwłaszcza, że w tym czasie trudno mówić o granicach linearnych w dzisiejszym rozumieniu, funkcjonowały raczej strefy przygraniczne.
Z kroniki Galla Anonima wnosimy (Anonim tzw. Gall, 2008), że w 1113 roku grodziszcze zostało zdobyte przez wojów Bolesława Krzywoustego i włączone w granice Polski, choć późniejsza przynależność polityczna grodu jak i całej linii obrony Kujaw ulegała zmianom (Kalinowski 2013). Wówczas wzniesiono przy grodzie drewniany budynek kościoła oraz erygowano parafię. Najstarsza wzmianka z 1198 r. notuje nazwisko jednego z pierwszych proboszczów parafii - Jana z Wyszogrodu. Kościół stał na otwartym polu u brzegów Wisły do XVIII w (Czaja 2016).  Zniszczenia spowodowane najazdem krzyżackim w roku 1330 spowodowały, że gród ostatecznie upadł choć sama parafia działała jeszcze kilkadziesiąt lat. Pozostała także wieś o nazwie Wyszogród. W XV w. kościół pw. św. Marii Magdaleny wraz z pobliskim cmentarzem i kostnicą opuszczono. Z czasem popadł w ruinę, choć pod koniec XVI w. w kościele odbywały się jeszcze trzy msze odpustowe w ciągu roku. Życie religijne i parafialne stopniowo przeniosło się do Fordonu (Zyglewski 1998). Filialnym kościołem świątyni wyszogrodzkiej był kościół św. Idziego położony w osadzie przy południowo wschodnich flankach grodu bydgoskiego. Uważa się, że swoistą kontynuacją kościoła pw. św. Marii Magdaleny jest kościół farny pw. św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy.
W 1424 r. w odległości 2,5 km na wschód od dawnego Wyszogrodu wyznaczono na podstawie dokumentu lokacyjnego króla Władysława Jagiełły miejsce dla nowego ośrodka - dla Fordonu (Biegański 1997, Rajman 2009). Kościół św. Idziego rozebrano w 1879 r.

Literatura
Anonim tzw. Gall, Kronika polska, przekł. R. Grodecki, 2008, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Biegański Z.,1997, (red) Dzieje Fordonu i okolic, Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne, Bydgoszcz.
ks. Bryll S., 2009, Świątynie utracone. Bydgoska architektura sakralna minionych wieków [w:] Kornika Bydgoska t.XXX, 211-234.
Czaja R., (red). Atlas historyczny miast Polskich, t II – Kujawy, zeszyt 3 – Fordon, UMK, Toruń
Kalinowski S., 2013, Pogranicze kujawsko-pomorskie we wczesnym średniowieczu. Wybrane problemy badawcze, Acta Universitatis Nicolai Copernici Archeologia [on line]. 6 listopad 2014, T. 33, s. 111–128. [data dostępu: 11.6.2023]. DOI 10.12775/AUNC_ARCH.2013.006.
Rajman J., 2009, Grody kasztelańskie a średniowieczne miasta (z genezy pomorskich miast), Słupskie prace geograficzne nr 6, s. 5-18.
Zyglewski Z., 1998, Wyszogrodzki kościół i grodzisko w XIV-XVIII wieku [w:]  Z. Biegański (red.) Promotio Historica. Zbiór prac adiunktów Instytutu Historii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, Bydgoszcz.

Fotografia
R.G.Nowicki - Grodzisko w Wyszogrodzie k. Bydgoszczy