Niemniej „obraz współczesnej sztuki witrażowej w Polsce jest imponujący – pisze M. Żychowska (2008). Szeroka gama dokonań, wielkie bogactwo formalne, zasięg i skala, a także - jak się wydaje - stały rozwój, lokują ją wysoko w dorobku europejskim. I chociaż konieczne jest odnotowanie specyfiki lokalnej, przewagi realizacji o charakterze tradycyjnym oraz braku akceptacji u większości odbiorców dla poczynań awangardowych, to jednak istnienie właśnie tej odrębności podnosi walory i atrakcyjność polskiego witrażu oraz wyróżnia go na tle dokonań światowych.” (Żychowska 2008).
Do wybitnych współczesnych polskich artystów zajmujących się witrażem sakralnym należą:
Zofia Baudouin de Courtenay - polska malarka, witrażystka, autorka wielkoformatowych polichromii. Inspirowała się estetyką bizantyjską. Pierwsze kartony-projekty wykonała w latach 30-tych XX w. Jest autorką witraży do kościołów na Wybrzeżu i na południu kraju (m.in. witraże w oknach prezbiterium i kaplicy św. Elżbiety w Gdańsku, w kościele św. Antoniego Padewskiego w Częstochowie).
Hanna Szczypińska - malarka, grafik, rysownik, krytyk sztuki. Autorka witraży m.in. w dwóch kaplicach w Instytucie oo. Szensztackich w Jozefowie-Błotach, w kościele parafialnym w Sulejówku.
Teresa Maria Reklewska - zrealizowała przeszklenia m.in. w gotyckim kościele Marii Panny na Piasku, w kościele pw. św. Wojciecha we Wrocławiu, w kościele św. Andrzeja Boboli. Jej realizacje są bardzo malarskie.
Adam Stalony-Dobrzański - witrażysta, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Autor 136 witraży w 83 oknach. Autor projektów w katedrze św. Jakuba w Nysie, w cerkwi w Warszawie na Woli, w ewangelickim kościele w Warszawie, w Wąchocku. Twórca monumentalnych realizacji inspirowanych tradycją.
Halina Cieślińska-Brzeska - malarka, poetka, witrażystka. Reprezentantka stylistyki realistycznej. Projektantka m.in. cyklu witraży pt. Rola kościoła w historii Polski w kościele w Augustowie, 1000 lat Chrześcijaństwa w Polsce w świątyni w Markach pod Warszawą, a także do kaplicy Matki Bożej Częstochowskiej na Jasnej Górze w Częstochowie (6 witraży pt. Palladium Królestwa Polskiego).
Jerzy Skąpski - wywodzi się z kręgów krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, jeden z autorów witraży w kościele oo. Redemptorystów w Gdyni i w kościele Ojca Kolbego w Oświęcimiu. Autor przeszkleń m.in. w kościele pw. N. M. P. Królowej Świata w Murzasichlu, w świątyni św. Jadwigi w Krakowie, w Zakopanem pw. św. Krzyża i in.
Maria Roga-Skąpska - autorka wielu witraży, m.in. w opactwie oo. cystersów w Mogile i w kościele pw. Matki Bożej Gwiazdy Morza w Świnoujściu.
Ks.Tadeusz Furdyna - salezjanin, autor 110 dzieł w różnych stylach. Najbardziej reprezentatywne projekty to m.in. witraże z kościoła pw. Matki Boskiej Jasnogórskiej w Łodzi. Witraże, z kościoła pw. św. Stanisława Kostki na Dębnikach w Krakowie, z kościoła parafii Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Tomaszowie Mazowieckim.
Józef Furdyna - brat ks. Tadeusza Furdyny, autor 600 kompozycji, przeważnie o charakterze sakralnym np. w kaplicy Wyższego Seminarium Duchownego w Radomiu i do kościoła filialnego w Gorce koło Szczurowej.
Stanisław Powalisz - cenionym witrażystą był już przed II wojną światową. Pracę kontynuował po 1945 roku. Do powojennych realizacji należy niewielki witraż w kościele św. Jana oraz św. Wojciecha w Poznaniu, w Ciechanowie i wiele innych.
Maria Powalisz-Bardońska - córka Stanisława Powalisza, autorka projektów do katedry w Gnieźnie. (tematy związane z 1000-letnią historią Polski), przeszkleń okien do katedry w Poznaniu i in.
Wiktor Ostrzołka - autor dynamicznych kompozycji z motywami ze Starego i Nowego Testamentu, autor witraży w kościele Mariackim w Słupsku.
Werner Lubos - autor przeszkleń w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bielsku-Białej.
Maciej Kauczyński - projektuje od 30 lat, realizując rocznie nawet po 300 m2 kartonów. Jeśli jest przekonany o wartości swej pracy zawsze urzeczywistnia swoje wizje, bez względu na okoliczności (np. witraże w Sanktuarium Matki Boskiej Fatimskiej na Krzeptówkach).
Aniela Kita - jej prace wyróżniają się pod względem techniki, wykonane są z kolorowych szklanych skrawków łączonych betonowym spoiwem (kościół pw. św. Józefa w Rumii,
Antoni Kulesza z asystentem Zygfrydem Krukiem - stosują podobną technikę jak Aniela Kita i są autorami jednej z bardziej znanych realizacji tego typu w kościele pw. Matki Bożej Królowej Wychodźctwa Polskiego we Władysławowie. Do innych artystów posługujących się tą technika należą: Adam Gerżabka, Barbara Massalska i Teresa M. Reklewska.
Literatura
Żychowska M.J., 2003, O współczesnych witrażach, Sakralnych, Saeculum Christianum : pismo historyczno-społeczne 10/2, 69-78
Żychowska M.I., 2008, Najnowsze polskie witraże sakralne, Sacrum et Decorum. Materiały i studia z historii sztuki sakralnej, s. 124-138.
Literatura uzupełniająca
O. Harańczyk M.E. OSPPE, 2008, Witraż we współczesnej architekturze sakralnej, Paulinianum.
Fotografia
Rafał G. Nowicki - Fragment witraży z kościoła św. Wincentego a Paulo w Bydgoszczy
(c) Pracownia Interpretacji Dziedzictwa. 2023